Jeśli chcesz bezpłatnie wykonać test
na obecność przeciwciał HCV
aktualne placówki realizujące
program znajdują się 
O WZW C
HCV (hepatitis C virus), czyli wirus zapalenia wątroby typu C, po wniknięciu do komórki wątroby, wywołuje stan zapalny, który tocząc się w tkance wątroby, prowadzi do zmian martwiczo-zapalnych przechodząc w postać przewlekłą. Przewlekłe WZW C może przez długi czas przebiegać bezobjawowo. Takie symptomy jak: zmęczenie, osłabienie, zaburzenia koncentracji czy utrata masy ciała, nie budzą niepokoju chorego. Bywa, że zakażenie HCV przybiera postać zaburzeń pozawątrobowych, tj.: krioglobulinemia, kłębuszkowe zapalenie nerek, chłoniak nieziarniczy B-komórkowy, zapalenie tarczycy, cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia czy zaburzenia psychiczne. Objawy te występują u 40-75% zakażonych i mogą być pierwszą manifestacją HCV.
W wyniku toczącego się procesu zapalnego dochodzi do postępującego uszkodzenia wątroby przyjmującego postać włóknienia i upośledzenia jej funkcji. Ostatnim etapem przewlekłego zakażenia jest marskość wątroby, która po 20-30 latach od infekcji, występuje u 10-20% zakażonych. Marskość wątroby jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka wątrobowokomórkowego.
Warto wiedzieć, że znanych jest 6 genotypów wirusa zapalenia wątroby typu C. W Polsce, najczęstszymi są genotypy: 1b (82% zakażonych), 3 (11,3%), 4 (3,5%) i 1a (3,2%). Zakażenia genotypami 2, 5 i 6 stwierdzane są sporadycznie.
Obecnie w leczeniu WZW C stosuje się terapie pangenotypowe (bez względu na genotyp), cechujące się wysokim bezpieczeństwem stosowania i skutecznością sięgającą blisko 100%. Leczenie można rozpocząć niezależnie od stopnia niewydolności wątroby i chorób towarzyszących, np. zaawansowanego stopnia niewydolności nerek, co sprawia, że terapię można zaproponować niemal każdemu pacjentowi.
HCV jest wirusem przenoszonym głównie przez krew. Do infekcji może dojść niemal wyłącznie poprzez ekspozycję organizmu na zakażoną krew. Najczęściej zdarza się to podczas zabiegów medycznych oraz wśród osób przyjmujących środki odurzające drogą dożylną. Rzadziej dochodzi do zakażeń wertykalnych (z matki na dziecko).
Zakażenia możliwe są podczas zabiegów tatuowania, piercingu, akupunktury, w salonach fryzjerskich i kosmetycznych. Rzadko natomiast dochodzi do transmisji wirusa w wyniku codziennego życia z osoba zakażoną. Może się tak jednak stać w przypadku stosowania rzeczy osobistych skażonych krwią, takich jak: maszynki do golenia, szczoteczki do zębów lub przyborów do pielęgnacji paznokci, jeśli dojdzie do zranienia.Prawdopodobne są również infekcje na drodze stosunków seksualnych, musi im jednak towarzyszyć przerwanie ciągłości błon śluzowych.
WZW C nie przenosi się poprzez codzienne przebywanie z osobą zakażoną przez dotyk, pocałunek lub spożywanie posiłków ze wspólnych naczyń.
Niestety, pomimo wieloletnich wysiłków, nie udało się dotychczas opracować szczepionki przeciw temu zakażeniu, dlatego nie dysponujemy sposobami swoistego uodpornienia przeciw HCV osób potencjalnie narażonych (takich jak: pracownicy opieki zdrowotnej, osoby poddawane zabiegom medycznym, narkomani). Diagnostyka pod kątem WZW C zalecana jest u biorców i dawców kwalifikowanych do przeszczepienia narządu, ale również kobietom w ciąży.
W życiu codziennym, przed zakażeniem HCV można się ustrzec przede wszystkim poprzez świadomość i unikanie sytuacji, w których dochodzi do przerwania ciągłości tkanek w warunkach podejrzanych o zaniechanie sterylności, a także unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych.
W warunkach opieki medycznej, obowiązek ochrony zarówno pacjentów jak i pracowników medycznych przed zakażeniem spoczywa na personelu, który musi dbać o przestrzeganie tzw. uniwersalnych zasad profilaktyki zakażeń szpitalnych.
U większości osób zakażonych w okresie przewlekłego zapalenia wątroby nie obserwuje się żadnych objawów klinicznych. Rzadko występują takie objawy jak: osłabienie, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia koncentracji czy utrata masy ciała. Rozwój choroby wątrobyna tym etapie może się zatrzymać i nie spowodować trwałego uszkodzenia narządu. Natomiast niekorzystny postęp choroby w kierunku marskości wątroby na skutek wieloletniego zakażenia manifestuje się objawami klinicznymi w postaci: wodobrzusza, obrzęków, żółtaczki czy też krwotoku z żylaków przełyku. Wystąpienie każdego z tych objawów wymaga pilnej hospitalizacji i leczenia.
Podstawowym badaniem w diagnostyce zakażenia HCV jest badanie obecności przeciwciał anty-HCV. Wykonuje się je pobierając kroplę krwi z palca (w przypadku użycia testu kasetowego) lub pobierając krew z żyły. Badanie w kierunku obecności przeciwciał anty-HCV powinno być wykonane w każdym przypadku zwiększenia aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT), choć prawidłowe jej stężenie,co bywa w około 30% przypadków, nie wyklucza zakażenia HCV.
Badanie obecności anty-HCV zaleca się więc u wszystkich osób, które miały przeprowadzane kiedykolwiek zabiegi medyczne lub niemedyczne z przerwaniem ciągłości tkanek (np.: iniekcje, zabiegi diagnostyczne i operacyjne, tatuaże), były leczone preparatami krwi,szczególnie przed 1992 rokiem lub też są partnerami seksualnymi osób zakażonych HCV.
W przypadku stwierdzenia obecności przeciwciał anty-HCV, należy wykonać badanie, które potwierdzi lub wykluczy obecność materiału genetycznego wirusa, czyli HCV RNA. Dopiero wykazanie HCV RNA w surowicy chorego jest ostatecznym potwierdzeniem zakażenia.W 50% przypadków dochodzi do samoistnego wyeliminowania zakażenia. U tych osób, wieloletnie utrzymywanie się przeciwciał anty-HCV nie świadczy o aktywnym zakażeniu.
W przypadku potwierdzenia zakażenia, następne etapy diagnostyki polegają na ocenie zaawansowania zmian chorobowych i wydolności wątroby oraz na rozpoznaniu rodzaju genotypu HCV.
Dzisiaj oceny zaawansowania zmian chorobowych w wątrobie można dokonać na podstawie bezinwazyjnego badania elastograficznego lub biopsji wątroby. Wskazania do leczenia istnieją u wszystkich chorych z potwierdzonym zapaleniem i/lub włóknieniem wątroby, oraz rozpoczynająca się marskością w okresie wydolności wątroby.
Leczenie WZW typu C w Polsce odbywa się w ramach programów lekowych Ministerstwa Zdrowia: „Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C” oraz „Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C terapią bezinterferonową” i jest w pełni refundowane. Dostępnych jest kilka schematów terapeutycznych, a o wyborze leczenia decyduje lekarz prowadzący pacjenta.
Nowoczesne, bezinterferonowe terapie dają niemal 100% skuteczność osiągnięcia SVR (trwałej odpowiedzi wirusologicznej, czyli wyeliminowania wirusa) w trakcie krótkiego, nawet ośmiotygodniowego leczenia.
W następstwie eliminacji wirusa zmiany chorobowe w wątrobie zaczynają się powoli cofać. Proces ten może trwać kolejne miesiące lub lata, w zależności od zaawansowania choroby przed leczeniem. Z czasem prowadzi do znacznej poprawy zmian zapalnych i włóknienia w wątrobie.
